Op 29 november vond in de práchtige bibliotheek van Aalst, Utopia, het symposium FabLib, (g)een Utopie plaats. Het symposium werd georganiseerd door FabLab Factory en Utopia Aalst en zij deden dat op uitmuntende wijze.
De bezoekers konden zich de hele dag tegoed doen aan praktische en strategische workshops, verzorgd door aanbieders uit Vlaanderen en Nederland. Denk daarbij aan onder andere CultuurConnect, Maakplaats021, Coda Apeldoorn en vanzelfsprekend FabLab Factory. Wijzelf (Aan Kootstra en ikzelf) vertelden over het concept van de Maker Party, dat we voor de Friese Bibliotheken uitvoerden bij Bibliotheekservice Fryslân (en in het voorjaar voor Nederlandse collega’s).
Daarnaast was een aantal mobiele labs aanwezig, waaronder FryskLab, tezamen met de Steam Machine van FabLab Factory en Bart Bakker’s MakerKar. Ikzelf mocht ervaringen delen in het plenaire startdebat, samen met Stijn de Mil en Luckas Vander Taelen en gemodereerd door Arnoud Van Der Straeten (Diensthoofd bibliotheek Aalst). De integrale video ervan vind je hieronder.
Over FabLib
FabLib (fabrication library) is ontstaan uit de gedeelde ambitie tussen Frysklab (Bibliotheekservice Fryslân) en FabLab Factory om goede service aan te bieden aan bibliotheken met een makerspace. De inhoud en ervaring die FabLab Factory en FryskLab door de jaren heen hebben ontwikkeld, worden samengebracht in FabLib. Op deze manier kan een compleet, kwalitatief proces worden aangeboden, met aandacht voor strategische planning, programmering van activiteiten, technische ondersteuning voor werknemers en onderhoud van machines. Je kan er hier meer over lezen.
Er is de laatste tijd zeker geen gebrek aan aandacht voor maakplaatsen in bibliotheken. Tijdens de Dutch Design Week vormde het thema (samen met design thinking) het uitgangspunt voor een aflevering van bibliotheektalkshow Bieb-a-palooza.
Presentatrice Eveline van Rijswijk sprak op 25 oktober jl. in de studio in Eindhoven met Marianne Hermans (onderzoeker bij KB Nationale Bibliotheek), Robin Verleisdonk (innovatieteam Expeditie Anton bij Bibliotheek Eindhoven) en mijzelf over de invulling, rol en functie van makerplaatsen, hoe design thinking hierbinnen past en hoe bibliotheken de juiste doelgroep bereiken. Uitgangspunt voor het gesprek waren mooie voorbeelden uit Wijchen, Gouda en Middelburg.
Bieb-a-palooza, talkshow voor bibliotheekprofessionals, is een initiatief van Biebtobieb en wordt mogelijk gemaakt door KB | Nationale Bibliotheek.
Het is alweer eventjes geleden, maar gelukkig niet minder actueel: op vrijdag 28 september vond in Eindhoven de onderwijsconferentie FabLearn plaats. Deze conferentie werd georganiseerd door het consortium MakerEducation.nl, bestaande uit Waag Society, FabKlas, Bibliotheekservice Fryslân/FryskLab, Hogeschool Arnhem-Nijmegen, Het Lab Rotterdam, TU Delft, Hogeschool Rotterdam, NEMO, Ultimaker, Makerfestival Twente en stichting Lekker Samen Klooien.
Tijdens de expertsessie gingen deelnemers met elkaar in gesprek naar aanleiding van een drietal stellingen. Deze stellingen waren gebaseerd op uitkomsten van het bibliotheekmaakplaatsenonderzoek van de KB, TU Delft, Hogeschool Rotterdam en Hogeschool Arnhem-Nijmegen:
Samenwerking met het onderwijs is noodzakelijk voor een succesvolle bibliotheekmaakplaats
De begeleiding in de ultieme bibliotheekmaakplaats wordt verzorgd door …
Over vijf jaar hoor je niemand meer over bibliotheekmaakplaatsen
Van de sessie is een videoregistratie gemaakt, evenals enkele losse interviews met themagroepdeelnemers:
Overzichtsvideo Expertsessie Bibliotheken:
Interview met Carola Oortwijn (Rijnbrink Groep):
Interview Maarten Lammers (OBA):
Interview Peter Troxler (Hogeschool Rotterdam):
Interview Teun te Veldhuis (CODA Apeldoorn):
Interview Kerensa Strijker (DNK Assen):
Interview Jeroen de Boer (Bibliotheekservice Fryslân):
De Expertsessie Bibliotheken werd mogelijk gemaakt door bijdragen van BSF, Koninklijke Bibliotheek, Stichting SPN en het consortium MakerEducation.nl.
Qua publicaties is het jaar 2018 nu al geslaagd. Er zijn namelijk twee boeken uitgekomen over bibliotheekmakerspaces waaraan ik een bijdrage mocht leveren. De eerste, Library Makerspaces, The Complete Guide, is een vervolg op Makerspaces in Libraries (2015). In tegenstelling tot deze laatste was mijn rol nu wat kleiner, namelijk die van bijdrager. Terri Willingham, met wie ik Makerspaces in Libraries samen schreef, fungeerde als hoofdauteur.
Nu vind ik het schrijven op verzoek altijd erg eervol, maar het wordt helemaal geweldig als het voorwoord van één van de boeken wordt geschreven door David Lankes. En nog mooier is het dan wanneer je door Public Libraries 2020 in de gelegenheid wordt gesteld een weekend met Lankes samen te werken en dat ook te kunnen gebruiken om één en ander op de gevoelige plaat vast te leggen.
Het is een schande dat onze kinderen nog steeds zo digitaal ongeletterd zijn. Laten we hen vaardigheden bijbrengen zodat ze het kunnen opnemen tegen techgiganten en zo een meer democratisch internet weten te realiseren.
Uit het artikel:
“The importance of computing education also cuts straight to what is arguably the biggest cultural issue of our time: our increasingly lamentable collective relationship with the internet, and what that means for our lives. The idea that Facebook and Google are coming close to killing the internet’s last residue of anarchic democracy by colonising the online world is a cliche, but only because it’s true. Their dominance depends on the way that most people now blindly obey their diktats in the same way that my generation gawped at the TV – not least the young people who are immersed in the social media world, and often find themselves vulnerable to its worst excesses. The only way you can even start to reverse all that is by prising off the digital facade and encouraging people to remake the online world as they want.”
Met het werk van Doug Belshaw zijn we bij Bibliotheekservice Fryslân al enkele jaren bekend. Dankzij onze samenwerking met collega Ake Nygren (Bibliotheek Stockholm) maakten we kennis met zijn doorwrochte manier van kijken naar digitale geletterdheid. De kern daarvan? Er is sprake van digitale geletterdheden in plaats van geletterdheid. En de vaardigheid om deze geletterdheden met elkaar te combineren (of, in zijn woorden, remixen) maakt dat je in meer of mindere mate digitaal geletterd bent.
Daarom ben ik ook heel erg blij dat we over een aantal weken intensief met hem gaan samenwerken. Met collega’s uit het Fries Bibliotheken Netwerk gaan we aan de slag met het formuleren van een visie op digitale geletterdheid die past bij bibliotheken. We zullen daarbij in het bijzonder kijken naar de relatie met levenlang leren. Deze werkweek wordt echter afgetrapt met een sessie die ook voor anderen toegankelijk is.
Digitale geletterdheid is een een steeds groter thema voor de Bibliotheek en vormt onder meer een belangrijke ambitie als het gaat om basisvaardigheden. We hebben consultant op het gebied van digitale geletterdheid Doug Belshaw bereid gevonden om zijn kennis met ons te delen tijdens deze sessie. Belshaw blijft zelfs een hele week in Fryslân in het kader van een pilotproject rondom digitale geletterdheid in opdracht van de Koninklijke Bibliotheek. In kleiner verband zal er dan ook verder gewerkt worden aan dit project. De voertaal gedurende de presentatie van Belshaw is Engels.
Public Libraries 2020 is eveneens vertegenwoordigd tijdens deze sessie. Directeur Ilona Kish komt vertellen over Generation Code, de manifestatie die nu tweemaal heeft plaatsgevonden in het Europees Parlement en waarbij best-practises van bibliotheekinitiatieven op het terrein van digitale geletterdheid uitgelicht worden.
De Kennissessie is voor het gehele Friese bibliothekennetwerk toegankelijk en ook van buiten Fryslân is men uiteraard van harte welkom. De sessie is bedoeld voor bibliotheekprofessionals op het gebied van onderwijs, basisvaardigheden, educatie, beleid, programmamakers en andere belangstellenden.
Over Doug Belshaw
Doug Belshaw is een consultant op het gebied van digitale geletterdheid. Hij heeft ruime ervaring in het onderwijs (als docent en als bestuurder) en werkte zijn doctoraalscriptie The Essential Elements of Digital Literacies uit naar een goed leesbaar e-book. Doug werkte lange tijd bij de Mozilla Foundation en was onder meer verantwoordelijk voor de Mozilla Web Literacy Map. Ook werkte hij mee aan Mozilla Open Badges, een initiatief om vaardigheden die zijn opgedaan binnen een informele leeromgeving te kunnen belonen en kwalificeren. Open Badges worden wereldwijd bij duizenden instellingen ‘uitgedeeld’, waaronder bijvoorbeeld het Smithsonian Institute. Zijn TED-talk over digitale geletterdheid werd vele tienduizenden keren bekeken. Ook houdt Belshaw een blog bij over digitale geletterdheid.
Ilona Kish is directeur van Public Libraries 2020. Dit Europese programma heeft als ambitie om bewustwording te kweken over het belang van openbare bibliotheken in Europese ambities op het terrein van leven lang leren, sociale inclusie en digitale geletterdheid. Het evenement Generation Code is hier een manifestatie van. PL2020 wordt mogelijk gemaakt door Stichting Lezen & Schrijven.
Praktische informatie over deze Kennissessie
Locatie
BSF – Zuiderkruisweg 4 in Leeuwarden
Datum
Maandag 4 december 2017
Tijd
9.30 – 12.30 uur (inloop vanaf 9.00 uur)
BSF serveert aansluitend op de Kennissessie een lunch met gelegenheid tot napraten.
Kosten
De Kennissessie wordt kosteloos aangeboden door BSF aan de Friese bibliotheken. Voor deelnemers buiten het Friese bibliothekennetwerk zijn de kosten: €50 p.p. ex. btw. Je ontvangt hiervoor een factuur.
Aanmelden
O.v.v. naam, functie en organisatie: secretariaat@bfrl.nl
Graag tot ziens op maandag 4 december!
Adviseur digitaal burgerschap bij de Koninklijke Bibliotheek en projectleider digitaal burgerschap bij Firda. Lid van Platform digitaal burgerschap Friesland. Mede-auteur van het AI Kookboek.
Werkte bij Fers o.a. aan Open Bibliotheek Badges, Data Detox Kit, The Glass Room expo, What The Future Wants en FryskLab. Op Eén Na Beste Bibliothecaris van Nederland 2015.
Amateurwielrenner, drummer en muziekfanaat. TEDx-spreker.
