Pages Menu
Categories Menu

Posted by on nov 28, 2020

Column: digital citizenship

Column: digital citizenship

Have you seen The Social Dilemma? For many, watching this controversial Netflix docu will have been a sobering experience. In case you missed it: the film provides a glimpse into the true workings of social media, namely the unbridled collection of user data in order to ultimately influence the behavior of those same users.

According to various insiders, this has disastrous consequences and goes much further than being able to predict which ad will be clicked. Tim Kendall, a former Facebook executive, fears that the massive online polarization in the US will soon lead to a real civil war. And tech philosopher Jaron Lanier even predicts the end of the world.

It is not the first time that these kinds of doom scenarios have been sketched. In 2019’s The Great Hack (also on Netflix) the story behind data company Cambridge Analytica and its questionable role in the previous US presidential elections was told. What both documentaries also have in common is that it’s former insiders who get to tell their stories. Certainly with The Social Dilemma that feels a bit strange. After all, isn’t it easy to be critical after having held a prominent, well-paid position at Facebook, Twitter, Google or Instagram for years?

In a critical article titled The Prodigal Techbro, author Maria Farrell argues that when collaborators she believes are co-responsible for today’s tech dystopia now lead the critical dance, it will never be possible to truly invent what the machinations behind social media companies are. Isn’t enforcing regulation of those same companies much more a role for the government, which is advised by independent experts?

So it comes down to sincere and independent criticism. Which also brings me to libraries, because after all, we also play a role in this debate. When we speak of digital inclusion and digital citizenship, we enable people to deal independently as much as possible with what passes by in (digital) life. Being able to critically use technology becomes increasingly important.

Libraries therefore pay a lot of attention to this in their programming. Maker spaces in libraries, for example, are places to learn how things are made and how they function. As a result, you are much better able to have an opinion about that. With a method like the Data Detox Kit, libraries enable people to regain control of their personal data, without having to give up the technology they use. And in The Netherlands librarians help people with the national Corona app (CoronaMelder). They do that not only through assistance with installation, but, at least as importantly, also by advising on the considerations that you can make beforehand. How do you make an informed decision whether or not to use the app?

The starting point is that in libraries the human aspect is paramount. What role do you play as an individual or group of people in the use of technology? And what questions do you ask yourself and each other? Ultimately, the first realization the next time you get the message “We added a series for you” on Netflix will be that it didn’t come out of the blue.

**

This column was originally written in Dutch and published in the 50th anniversary magazine of NBD Biblion.

Read More

Posted by on jun 17, 2020

Webinar Privacy Probiblio

Webinar Privacy Probiblio

Vorige week verzorgde ik, samen met Nathan Speekenbrink (Bibliotheek Midden-Brabant), een bijdrage voor het Webinar Privacy van Probiblio. Ik vertelde over privacygerelateerde activiteiten in bibliotheken en de stappen die we daarin bij Fers en partners zetten, Nathan over het verwerkingsregister (AVG).

Een videofragment uit VPRO Tegenlichtuitzending ‘De Grote Dataroof’ dat ik in mijn verhaal gebruikte kan op Youtube helaas niet gedeeld worden, maar de gehele uitzending vind je hier.

Read More

Posted by on mei 7, 2020

Hoe spot je nepnieuws (Covid-19 editie)?

Hoe spot je nepnieuws (Covid-19 editie)?

Ik vertaalde deze week de coronaversie van IFLA-infographic How to spot fake news? naar het Nederlands. Over de achtergrond van het initiatief, How To Spot Fake News at a Time of COVID-19, stelt IFLA:

“In this situation, IFLA has produced an updated version of our popular ‘How To Spot Fake News’ infographic, with an increased focus on the need to check with authoritative sources, and recognition that much news now passes through messages on social media.”

De oorspronkelijke versie werd eerder al naar het Nederlands vertaald door Patrick Heemstra, maar in het licht van de aandacht die we vanuit Fers via het Data Detox-project besteden aan nepnieuws rondom corona pakten we het nu zelf op. De PDF-versie van het document download je hier.

Read More

Posted by on jul 30, 2019

Face it: jouw data & digitale privacy zijn goud waard

Face it: jouw data & digitale privacy zijn goud waard

Heb je ook zo’n plezier met FaceApp? Zowel op sociale media als in de krant en op TV (bekijk bijvoorbeeld het item bij RTL Boulevard) was de gezichtsverouderingsapp afgelopen week hot. In eerste instantie voornamelijk om het funkarakter ervan, maar kort daarop volgde de kritische blik. Waar komen de foto’s terecht, wat gebeurt ermee en welke rechten heeft de Russische eigenaar van de app eigenlijk? Het oproepen van zulke vragen (en misschien ook wel het beantwoorden ervan) vormt precies de inhoudelijke basis van het Data Detox-project van Fers en de Friese bibliotheken.

Proeftuin Data Detox

In februari dit jaar werd het Data Detox-project van Fers en de Friese bibliotheken geselecteerd als één van de vier landelijke proeftuinen voor bibliotheekinnovatie. Dit betekent dat we met een budget van € 10.000 het project kunnen doorontwikkelen. We pitchten voor leden van de Innovatieraad van de Koninklijke Bibliotheek en bibliotheekcollega’s uit het hele land (zij stemden gezamenlijk op de dertien ingediende proeftuinideeën) en beloofden we met dat geld twee dingen te doen. Allereerst vertalen we een groot aantal Engelstalige workshops rondom data en privacy naar het Nederlands. Deze stellen we publiek beschikbaar aan iedereen die daarvan gebruik wil maken. Daarnaast beloofden we twee bijeenkomsten voor bibliothecarissen te organiseren om met de Data Detox Kit en de tentoonstelling Glass Room Experience kennis te maken.

Zoeken naar diensten van Google tijdens de workshop Word Search: Data Traces

Inmiddels zitten we middenin de uitvoering van de proeftuin. Eind augustus verwachten we de vertaalde workshops aangeleverd te krijgen. Afhankelijk van de hoeveelheid benodigde eindredactie publiceren we deze dit najaar op de Data Detox-website, maar waarschijnlijk ook op de landelijke website Bibliotheekcampus.nl. De workshops zijn oorspronkelijk ontwikkeld door Tactical Technology, de non-profitorganisatie die ook tekende voor de Data Detox Kit en de tentoonstelling Glass Room Experience. Het aanbod karakteriseert zich door zowel speelse- als inhoudelijke activiteiten rondom de thematiek van data en digitale privacy. Ze zijn zowel geschikt voor intern gebruik in bibliotheken als aanbod voor bibliotheekbezoekers.

Aan de slag met data

Tijdens de twee bijeenkomsten voor bibliothecarissen, die op 25 juni en 3 juli plaatsvonden (verzorgd door collega Wai-See Choo en ondergetekende), stonden onder andere twee van deze workshops op het programma. Tijdens Word Search: Data Traces kregen de deelnemers een woordzoeker voorgelegd waarbij zij moesten zoeken naar toepassingen van Google of Facebook. De onderliggende vraag hierbij was welke en hoeveel data je creëert en deelt met de diensten van deze bedrijven. Tegelijkertijd leidde het, voornamelijk in het geval van Google, tot bewustwording hoeveel apps het bedrijf in haar portfolio heeft. In de vervolgworkshop Data Shadows/Data Brokers maakten we een polaroidfoto van de deelnemers en werd hen gevraagd van henzelf een profiel op te stellen: welke apps gebruik je vaak, of welke typeert je het meest? De groep werd vervolgens gevraagd om op basis van deze profielen een business case rond elke profiel uit te denken: hoe kan er met de datasporen van een individu geld verdiend worden?

Het bredere kader: data, surveillance en nepnieuws gaan hand in hand

De twee workshops werden omlijst met twee video’s. De eerste betrof een interview met Shoshanna Zuboff over haar geruchtmakende boek over surveillancekapitalisme. De tweede video was de TED-talk die journaliste Caroline Cadwalladr gaf over de twijfelachtige rol van Facebook in de Brexitcampagne en haar bredere oproep aan Amerikaanse techbedrijven om hun verantwoordelijkheid te pakken. Voornamelijk de laatste video leidde tot soms bezorgde reacties. Dit onderbouwt tegelijkertijd de relevantie van het Data Detox-project. “Ik had veel stof om over na te denken in de trein”, was één van de reacties die later via de mail binnenkwam. Laat dat nou precies één van de belangrijkste elementen van het project zijn: het kweken van bewustwording bij zowel collega’s als bibliotheekbezoekers.

Hoe dan?

De bijeenkomsten leidde echter ook tot heel praktische vragen: hoe ga je met de Data Detox Kit aan de slag in een bibliotheek? Wat moet je doen als je de tentoonstelling Glass Room Experience programmeert? Het leidde bij ons tot het besef dat we, puttend uit onze eigen ervaring, een handleiding met praktische tips & tricks moeten samenstellen. We denken daarbij aan het uitwerken van een aantal scenario’s (van klein naar groot) hoe je activiteiten rondom de thematiek van data en digitale privacy in een bibliotheek organiseert. Je zou de ophef rondom FaceApp bijvoorbeeld heel goed kunnen gebruiken om het werken met de Data Detox Kit te koppelen aan de actualiteit. Dit in de wetenschap dat er ongetwijfeld op korte termijn een volgende populaire app opduikt die het niet altijd even knappe gezicht van het thema data en digitale privacy laat zien.

Dit blog verscheen oorspronkelijk op de website van Fers

Read More

Posted by on jun 12, 2019

‘Inzicht in data waar (g)een touw aan vast te knopen is’

‘Inzicht in data waar (g)een touw aan vast te knopen is’

Hét internationale bibliotheekcongres van nu is toch wel Next Library. Ontwikkeld door de bibliotheek van Aarhus, Dokk1 en met zo’n 400 bezoekers best klein. Je moet er dan ook vliegensvlug bij zijn om een ticket te bemachtigen. Vanwege mijn deelname aan het netwerk van Public Libraries 2030 (de zogenaamde Library Avengers), waarvan ook Dokk1-directeur Marie Østergård deel uitmaakt, kregen we in een vroeg stadium echter een persoonlijke heads-up. Óf een ticket bestellen óf een programmavoorstel indienen. Dat laatste heb ik namens Fers gedaan rondom het onderwerp Data Detox.

Mijn inzending leidde bij de congresorganisatie tot het verzoek om met hen en met Davis Erin Anderson (Metropolitan Library Council New York) gezamenlijk invulling te geven aan een nieuw programmaonderdeel: het Data Lab @ Next Library. Dat was natuurlijk een uitnodiging die ik met beide handen heb aangegrepen! Het betekende dat Davis, Jane Kunze (Dokk1) en ikzelf de afgelopen twee maanden in een online document samenwerkten aan de invulling en natuurlijk veel heen en weer mailden. Het resulteerde in een verrassende combinatie van de Glass Room Experience-tentoonstelling en Data Detox Kit van Tactical Technology (waarvan onze contacten Alistair Alexander en Saif Gaim ook aanwezig waren) en een aantal begeleidende workshops rondom data, privacy en fake news.

Tijdens de aftrap van het congres kregen we de kans om het Datalab toe te lichten. Vlnr: Jane Kunze (Dokk1), ikzelf, Davis Erin Anderson (Metropolitan New York Library Council).

Davis gaf o.a. een workshop over de werking van het internet. Want hoe verlopen informatiestromen? Ze maakte dit inzichtelijk door een groepje mensen een A4-tje voor de borst te laten houden met daarop termen als Server, Router of Computer. Deze mensen werden vervolgens met touwtjes aan elkaar verbonden. Waar kun je dan bijvoorbeeld de informatiestroom doorbreken? Of wie heeft op welke momenten toegang tot persoonsgegevens die ‘door de touwtjes’ gaan? Stof tot nadenken!

Een andere interessante workshop werd verzorgd door Rahul Bhargava van het MIT Civic Media Lab. Deelnemers kregen beschikking tot uiteenlopende datasets om met een aantal beschikbare materialen deze data te verbeelden. Zo werkte er een groepje met gegevens over ijs-consumptie door de jaren heen in de VS. De nogal uiteenlopende consumptiecijfers werden tastbaar gemaakt door van papier ijshoorntjes te maken van diverse formaten. De vraag ‘Hoe krijg je grip op data?’ werd op deze manier verbonden met creativiteit, wat echt tot leuke en persoonlijke creaties leidde.

Aan de rap geslonken stapel Data Detox Kits te zien, nam trouwens zeker de helft van alle congresbezoekers er eentje mee naar huis. Dit was zeker ook te danken aan de ruime aandacht die het congres aan Data Lab @ Next Library besteedde. Zo kregen we tijdens de officiële opening plenair de ruimte om een introductie op het aanbod te geven. Ook het journalisten team (wat een goed initiatief!) kwam gelijk de eerste dag al langs om een video-item over het Datalab te schieten. Er kan dus gerust gesteld worden dat het Datalab succesvol was.

Het journalistenteam van Next Library maakte een item over het Datalab.

Los van de keynotes bezocht ik uiteindelijk zelf geen andere congres onderdelen. Dit had ik al ingecalculeerd omdat je hier eigenlijk niet aan toe komt als je zelf onderdeel bent van het programma. De exposure die we kregen én ook de aandacht voor het initiatief van Fers en de Friese bibliotheken om een Nederlandse versie van de Data Detox Kit en de Glass Room Experience te maken, maakte dit congres echter zo ontzettend de moeite waard. De projectleider van de Data Detox Kit bij Tactical Tech, Safa Gaim, reageerde op een kleine video-impressie van De Kleinste Privacyshow van Nederland: ‘Thank you for sharing! You seriously blew my mind with this. Such a wonderful initiative and I’m really happy to share it with my director!

Next Library vindt jaarlijks plaats, afwisselend in Aarhus en op satellietlocaties. Afgelopen jaar was deze in Berlijn, de eerste keer dat ik er was. In Aarhus werd dit jaar aangekondigd dat het circus in 2020 neerstrijkt in het Australische Brisbane. Een ticket voor die show zie ik na het succes van editie 2019 dan ook zeker wel zitten!

ps. Davis schreef een mooi verslag van Next Library: https://t.co/0o0S2xmCPY

pps: Om de actualiteit van het Data Detoxproject te illustreren: het Ministerie van Justitie en Veiligheid scheeft op 7 juni jl een Kamerbrief, getiteld Kabinet helpt de privacy van mensen beter te beschermen. Hierin wordt onder andere benoemd dat burgers instrumenten nodig hebben om hun privacy te beschermen.

Dit blog verscheen oorspronkelijk op de website van Fers: https://fers.nl/data-lab-next-library/

Read More

Posted by on apr 3, 2019

Data Detox Kit en Glass Room Experience bij Nationale Mediawijsheidcongres 2019

Data Detox Kit en Glass Room Experience bij Nationale Mediawijsheidcongres 2019

Wat een enthousiasme vorige week woensdag bij het Nationaal Mediawijsheid Congres 2019 in Ede waar BSF-collega Wai-See Choo⁨ en ik de Data Detox Kit en de Glass Room Experience presenteerden. Drie workshoprondes van een uur met in totaal een kleine 80 deelnemers.

Zoals altijd deden we weer prachtige contacten op, ook uit Friesland. Een zeer enthousiaste basisschoolleerkracht uit Leeuwarden en een medewerkster van een welzijnsorganisatie uit Zuidwest-Fryslân. Die laatste is zéér geïnteresseerd in onze beoogde aanpak voor jeugd/jongeren. Daarnaast kwamen er concrete vragen van docenten en bibliothecarissen uit het hele land, uiteenlopend van ROC Amsterdam tot de biebs van Coevorden en Zwolle.

Dat al het materiaal op https://data-detox.nl vrijelijk beschikbaar is werd erg gewaardeerd, evenals de ambitie voor doorontwikkeling voor verschillende doelgroepen.

Read More

Pin It on Pinterest