Verdient Facebook de bibliotheek wel?
Afgelopen donderdag gaf ik een workshop Muziek en het Internet en wilde daar met een groep 50-plussers de streaming muziekdienst Deezer bespreken. Ik had eerder die week een account bij de dienst aangemaakt en was het me al opgevallen dat ik dit alleen kon doen met mijn Facebookgegevens. Dat leidde bij al tot een voorbehoud, maar omdat ik toch inzicht in het aanbod wilde krijgen besloot ik toch deze voorwaarde te accepteren. Zover gingen de workshopdeelnemers echter niet. Zij hadden al geen Facebookaccount en er was geen haar op hun hoofd die erover dacht dit, om lid te kunnen worden van een muziekdienst, dan maar wel te doen. Vaarwel Deezer dus.
Het was echter niet de eerste keer dat ik deze kritische benadering van Facebook in de praktijk tegenkwam. In alle workshops social media en privacylessen komen de bedenkingen van jong én oud naar voren en leidt het tot interessante discussies. Binnen die setting is mijn opstelling altijd eentje van: “social media en dus ook Facebook zijn geweldig, pas op met alles wat je zegt en bekijk eventuele privacy-opties.” Maar als je een stap verder gaat en daadwerkelijk met een groep mensen gaat kijken naar de privacyinstellingen van Facebook en een venster als hieronder tegenkomt zakt zelfs de meest oprecht geïnteresseerde groep mensen toch de moed in de schoenen.
Aan de andere kant bewegen bibliotheken zich echter en masse richting Facebook en heb ik zelf her en der geluiden horen opgaan voor het gebruiken van de dienst als login voor bibliotheekdiensten. Ik denk dat we dat laatste pad zeker niet moeten bewandelen, maar je zou zeker kanttekeningen kunnen plaatsen bij het gebruiken van Facebook als platform voor bibliotheekaanbod. Nu druist dat regelrecht in tegen mijn pleidooi voor het inzetten van diensten waar de gebruiker zich al bevindt (of het nu gaat om online muziek of vraagbeantwoording of tal van andere aandachtsgebieden), maar in het geval van Facebook ligt dat wat mij betreft wat anders en zouden we ons moeten afvragen of een dienst die zo kritisch benaderd wordt wel bibliotheken verdient. In het artikel Should libraries start their own, more trustworthy Facebook? wordt daarom de vraag gesteld:
Who says Facebook is definitely forever?
By contrast, budget pressures notwithstanding, public libraries have already established a track record as enduring institutions. If nothing else, library archives and genealogy records would benefit from the capture of spontaneous posts when users consented. What’s more, instead of generating ads starring victims, Likes could create pointers to library content that people truly appreciated and wanted their photos to be used with. I love the fact that librarians tend to be privacy hawks. Exactly what social media services need!
Bovenstaand citaat past ook naadloos in het Library as Platform-concept van Weinberger wat in mijn ogen dé manier is waarop bibliotheken hun toekomstige diensten zouden moeten baseren. Dus waarom niet kijken of er gebruik gemaakt kan worden van bijvoorbeeld de Diaspora-software om een open source, veilig en privacyvriendelijk sociaal netwerk te bouwen, maar dat wel inzet op alles wat social media leuk en waardevol maakt? En waarmee de connecties met Facebook en Twitter moeiteloos gelegd worden, maar er geen sprake is van het verliezen van de controle op beschikbaar gemaakte data? Het mooie van het huidige internet is immers dat het niet zo moeilijk hoeft te zijn dit soort experimenten op te zetten. En bovenal: aan Facebook hoeft geen verantwoording afgelegd te worden, dus van het voor bibliotheken helaas zo vertrouwde vendor lock-in beginsel is hier geen sprake.
